در سال 2008 میلادی، برای اولین بار به ‌مناسبت شصتمین سالگرد اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، جشنوارۀ فیلم حقوق بشر در وین برگزار شد. عنوان کلی جشنواره، «این جهان انسانی»[1] بود. این جشنواره بر آن بود تا با برگزاری موفق و تأثیرگذار، به ‌عنوان الگویی برای گسترش بحث و بررسی در زمینه حقوق بشر در عرصه بین الملل مطرح شود. جشنوارۀ فیلم حقوق بشر وین با همکاری «مؤسسۀ حقوق بشر لودویگ بولتسمان»[3] و نیز با همکاری شماری از سازمان‌های دیگر و تعداد بسیار زیادی از فیلم‌سازان توانسته‌است در سالیان اخیر به یکی از جشنواره‌های فرهنگی و نیز یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های وین تبدیل شود.

جشنوارۀ «این جهان انسانی» هر سال بهترین فیلم‌ها را در حوزۀ حقوق بشر به وین می‌آورد و تلاش می‌کند تا لذت هنری و کیفیت مطلوب فیلم‌های سینمایی را با ضرورت شناخت جهان‌های ناشناخته و جدید پیوند دهد. ترکیبِ دغدغه‌های سینمایی و پرداختن به مسائل انسانی، تجربۀ جدیدی از سینما را برای مخاطبان ممکن می‌سازد؛ چراکه با تغییر نوع نگاه و نگاهی جدید، تجربه‌ها و فهم‌های تازه‌ای نیز ایجاد می‌شوند که می‌توانند افق جهان انسانی را گسترش دهند. سفر به جهان‌های تازه، نگاه به زوایای پنهان جوامع، داستان‌های ناشنیده از گذشته‌ها، خاطراتی که خطوطی جدید در صفحۀ حافظۀ تاریخ اضافه می‌کنند، همة این‌ها بخشی از دستاوردهای چنین جشنواره‌هایی است.

این روابط و نسبت‌های پیچیده به واسطۀ فیلم‌های مستند، سینمایی و انیمیشن در قالب تصویر بازنمایی و برای طیف گسترده‌ای از مردم قابل فهم‌ می‌شوند. جشنوارۀ فیلم حقوق بشر در پی آن است که به محلی برای تعامل و اندیشه در باب موضوعات انسانی تبدیل شود؛ محلی که در آن فیلم‌سازان، علاقمندان، هواداران فیلم‌ها، انسان‌هایی که دغدغه‌ای دارند، نهادهای مردمی، متخصصان حقوق بشر و فعالان اجتماعی گرد هم می‌آیند و فیلم‌هایی که در آن به نمایش درمی‌آیند، محرک‌های لازم برای اندیشیدن و الهام لازم برای تعامل با یکدیگر را به آن‌ها می‌دهد.

جشنوارۀ فیلم حقوق بشر سعی می‌کند که هرساله طیف گسترده‌ای از فیلم‌ها را در جشنواره ارائه کند که خودِ این طیف گسترده، نشانۀ گستردگی بسیار زیاد موضوعات و چالش‌های جهان امروز است. در واقع، جشنوارۀ فیلم حقوق بشر در تلاش است که خود را به عنوان بازنمودِ جهان جدید نشان دهد و مهم‌ترین ویژگی این جهان جدید، ناهمگونی[4]، تنوع[5] و درهم‌آمیختگی[6] است. فیلم‌های این جشنواره، فیلم‌هایی هستند که به موضوعاتی نظیر عمل انسانی، وضعیت‌های اجتماعی‌ـ سیاسی و موضوعات بنیادینی نظیر دموکراسی، عدالت، برابری یا آزادی می‌پردازند و چنین موضوعاتی را انعکاس می‌دهند.

مجریان جشنواره اظهار می‌کنند که این جشنواره سعی می‌کند فیلم‌هایی را به وین بیاورد که در حالت عادی بعید است به وین راه پیدا کنند و واقعیاتی را نشان می‌دهند که شاید در نگاه اول برای مخاطبِ اهل وین، بیگانه و دور از انتظار باشند، اما با نگاهی دقیق‌تر مشخص می‌شود که بیش از آنچه تلقی می‌شد، به ما نزدیک و در پیوند با ما هستند. البته جشنوارۀ فیلم حقوق بشر در عین حال سعی می‌کند که هر سال تمرکز ویژه‌ای هم بر تولید رسانه‌های اتریشی داشته باشد. محصولات سینمای اتریش عموماً حدود %20 فیلم‌های جشنواره را شامل می‌شوند و بسیاری از فیلم‌های اتریشی نخستین نمایش خود و یا آغاز نمایش خود در سینماهای اتریش را با جشنوارۀ فیلم حقوق بشر آغاز می‌کنند.

سبک برگزاری این جشنواره به گونه‌ای است که در طول جشنواره، نمایش فیلم‌ها با جلسات بحث، نقد و کارگاه‌های آموزشی همراه است. موضوع فیلم‌ها با همکاری متخصصان حوزه‌های مختلف علمی‌ـ هنری مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد. جشنواره با همکاری سازمان‌های مدنی‌ـ اجتماعی مختلف و مؤسسات آموزشی، سعی می‌کند تا با ایشان گفتگو و هم‌بودی فرهنگی داشته باشد. در عین حال، تلاش می‌شود در حوزۀ حقوق بشر نقش آموزشی نیز ایفا کند و موضوعات مرتبط با آن را به مخاطبان آموزش دهد.

این جشنواره توجه ویژه‌ای هم به جوانان و نوجوانان دارد و در نظر دارد با بخش‌های جوانان، شامل مسابقۀ دانش‌آموزی، نمایش‌های اختصاصی فیلم‌ها برای دانش‌آموزان و هیئت داوران، و جوایز بخش دانش‌آموزی، عرصۀ فرهنگی لازم را برای فیلم‌سازان جوان آماده کند تا فیلم‌های خود را برای مخاطبان گسترده به نمایش گذارند و به فراخور سنّ خود با موضوعات جشنواره همراهی کنند.

در هفتادمین سالگرد اعلامیۀ حقوق بشر، یازدهمین دورۀ جشنواره فیلم حقوق بشر وین نیز با عنوان «این جهان انسانی»[7] از 30 نوامبر تا 10 دسامبر 2018، در هشت سینمای اتریش برگزار شد. در این دوره، یکصد فیلم بلند داستانی، مستند، انیمیشن و فیلم کوتاه شرکت داشتند که در دوازده بخش و در دوازده روز به نمایش درآمدند.

در سایت جشنواره آمده‌است: در این دوره تلاش شده تا با گفتگوها و بحث‌هایی که حول فیلم‌ها انجام می‌شود، موضوعات فیلم‌ها به دغدغۀ اجتماعی مردم تبدیل گردد. جشنواره سعی داشت با انتخاب خاص فیلم‌ها نشان دهد امروزه ارزش‌ها و امور مطلوبی مانند آزادی بیان و آزادی مطبوعات که در مرکز توجه «لیبرال دموکراسی» قرار دارند، بسیار شکننده هستند و در معرض خطر قرار دارند. علاوه بر این، جشنوارۀ امسال توجه ویژه‌ای به مسائل زیست‌محیطی نیز دارد و سعی می‌کند برخورد غیرمسئولانه با منابع طبیعی و تغییرات زیست‌محیطی را در نسبت با مسئلۀ حقوق بشر طرح کند و ضرورت این مسئله را نشان دهد.

صد فیلم امسال به موضوعات مختلفی می‌پرداختند که مسلماً هم‌چنان مسئلۀ انسان در کانون توجه آن‌ها بود و مهم‌ترین چالش‌های اساسی که جشنواره به آن‌ها می‌پرداخت، نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌ها بود.

 حامیان جشنوارۀ یازدهم

حامیان جشنوارۀ یازدهم شامل 24 نفر از چهره‌های برجستۀ هنری، فرهنگی و اجتماعی اتریش بود. در این میان، تعداد زیادی از ایشان فیلمساز، روزنامه‌نگار یا بازیگر بودند که برای دسترسی به فهرست حامیان و معرفی آن‌ها می‌توان به‌ تارنمای زیر رجوع کرد:

https://www.thishumanworld.com/content2016.php?id=59

 شرکا و بانیان

طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادها در شمار حمایت‌کنندگان مالی، بانیان و همکاران این جشنواره بودند. در این میان، نام سفارت‌خانه‌های آمریکا و کانادا، برخی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه وین و شرکت‌های بسیاری به چشم می‌خورد. تعداد این حامیان شاید به بیش از یکصد مؤسسه و نهاد برسد که برای دسترسی به فهرست حامیان و بانیان می‌توان به تارنمای زیر رجوع کرد:

https://www.thishumanworld.com/content2016.php?id=122